در مقالات قبلی راجب دسته بندی شبکه‌های کامپیوتری از نظر جغرافیایی و انواع شبکه‌های کامپیوتری از نظر توپولوژی صحبت نمودیم. در کل شبکه‌ها را به 4 گونه می‌توان تقسیم بندی نمود:
- محدوده جغرافیایی شبکه‌ها کامپیوتری
- توپولوژی‌های شبکه
- مدیریت شبکه‌های کامپیوتری
- منطق و معماری شبکه‌های کامپیوتری
امروز قصد داریم در مورد دسته بندی شبکه‌های کامپیوتری از نظر منطقی صحبت کنیم. شبکه‌های کامپیوتری از نظر منطقی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- P2P
- Multicast
- Broadcast
زمانی که می‌گوییم دسته بندی منطقی شبکه‌ها یعنی می‌خواهیم در مورد تکنولوژی انتقال اطلاعات صحبت کنیم. در ادامه من قصد دارم هر یک از این دسته بندی‌ها را به شما توضیح دهم.
P2P
بعضا این دسته بندی را با نام‌های Peer to Peer، Point to Point و unicast می‌شناسند. در واقع خیلی ساده می‌توان شبکه‌های P2P را تعریف نمود، این شبکه‌ها از ارتباط دو host بطور مستقیم به یکدیگر بوجود می‌آید.
در شبکه‌های peer to peer یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، یافتن کوتاه‌ترین مسیر بین دو کامپیوتر می‌باشد. به این نوع از ارتباط و دسته بندی منطقی نظر به نظیر نیز می‌گویند.
Multicast
Multicast به نوع دیگری ارتباط بین کامپیوترها گفته می‌شود که در آن ارتباط یک کامپیوتر با چند کامپیوتر بر قرار می‌شود. در این نوع ارتباط، کامپیوتری که وظیفه ارسال اطلاعات را بر عهده دارد دقیقا می‌داند که اطلاعات را برای چه کامپیوتری ارسال کند.
در شبکه‌های Multicast و P2P موضوعی که از اهمیت بالایی برخوردار است این است که کامپیوتر‌های مبدا و مقصد باید وجود داشته باشند و مشخص باشند. برای مثال همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید کامپیوتر F دیتا را فقط برای گیرندگان، یعنی کامپیوتر های B و E ارسال می‌کند.
Broadcast
شبکه‌های Broadcast دقیقا همانند شبکه‌های Multicast می‌باشند با این تفاوت که در شبکه‌های Broadcast اهمیتی ندارد که کامپیوتر‌های مقصد وجود داشته باشند یا نداشته باشند.
تصور کنید که یک کامپیوتر با استفاده از امواج رادیویی یکسری اطلاعات را Broadcast می‌کند. در عمل برای این کامپیوتر هیچ اهمیتی ندارد که کامپیوتر‌های مقصد که این اطلاعات برای آن‌ها ارسال می‌شود در شبکه موجود هستند یا خیر؛ و کامپیوتر فرستنده صرفا وظیفه ارسال اطلاعات را بر عهده دارد.
یک مثال شبیه این نوع از شبکه‌های کامپیوتری، شبکه‌های آنالوگ تلویزیونی می‌باشد؛ که در آن امواج آنالوگ از طریق یک ارسال کننده برای همه ارسال می‌شود. حالا اگر شما در بستر شبکه باشید این اطلاعات را دریافت خواهید کرد و اگر به هر دلیلی در بستر شبکه نباشید این اطلاعات را دریافت نخواهید کرد.
در شبکه‌های کامپیوتری نیز شبیه این اتفاق رخ می‌دهد؛ زمانی که یک پکت (packet) بصورت Broadcast در بستر شبکه شما قرار می‌گیرد. هر کسی که بصورت فعال در بستر شبکه شما قرار دارد، آن پکت (packet) را دریافت می‌کند.
البته اگر بخواهیم یه مقدار دقیق‌تر و فنی‌تر راجب این قظیه صحبت کنیم می‌گوییم هر کامپیوتری که در collision domain قرار دارد این Network packet را دریافت خواهد کرد.
هر کدام از انواع منطقی شبکه که در بالا آن‌ها را بیان کردیم برای کاربرد‌های مخصوص به خود طراحی شده‌اند. برای مثال از Broadcast در سرویس DHCP استفاده می‌شود که ما در آینده به توضیح آن خواهیم پرداخت.
یا اینکه شما در کلاس‌های MCSE با سرویسی تحت عنوان WDS آشنایی پیدا خواهید کرد که از Multicast استفاده می‌کند. من در اینجا دوست دارم یه توضیحی کوتاه راجب این سرویس به شما بدهم.
WDS به معنای Windows Deployment Services؛ یک سرویس مایکروسافتی می‌باشد که به شما این قابلیت را می‌دهد بتوانید بر روی تعداد زیادی کامپیوتر بصورت همزمان یک سیستم را نصب کنید.
برای مثال تصور کنید شما قصد دارید یک سیستم عامل واحد را با درایورها و نرم افزار‌هایی که خود شما از قبل آن‌ها را پیش‌بینی کرده اید بر روی 10000 کامپیوتر نصب کنید. در واقع اگر قصد داشته باشید این کار را بصورت دستی انجام دهید ممکن است ماه‌ها درگیر باشید.
ولی با استفاده از سرویس WDS شما این امکان را دارید که بر روی چندین هزار کامپیوتر بصورت همزمان سیستم عامل نصب کنید و در صورتی که امکانات لازم مربوط به این سرویس را در اختیار داشته باشید این کار نهایتا یک روزه تمام می‌شود.